Εμβόλια: η προσφορά τους στη δημόσια υγεία διαχρονικά

Περιγραφή μαθήματος

Τα λοιμώδη νοσήματα αποτελούσαν πάντοτε τη μεγαλύτερη απειλή της δημόσιας υγείας στον άνθρωπο. Κάποια από αυτά τα νοσήματα ή νεοεμφανιζόμενα νοσήματα αποτελούν και σήμερα παγκόσμια απειλή, όπως αυτή που πρόσφατα ζήσαμε από τον ιό SARS-CoV-2, και άλλα νοσήματα που αναμένεται να προκαλέσουν μεγάλες επιδημίες/πανδημίες στο άμεσο μέλλον. Η ενεργητική ανοσοποίηση του ευπαθούς πληθυσμού με εμβόλια αποτέλεσε εδώ και αιώνες τη βάση της πρόληψης των νοσημάτων αυτών. Από την εποχή της προστασίας από την ευλογιά με δαμαλισμό μέχρι σήμερα και με τη βοήθεια της τεράστιας ανάπτυξης της βιολογίας και της τεχνολογίας έχουν παραχθεί, δοκιμασθεί και βρίσκονται σε καθημερινή χρήση μεγάλος αριθμός εμβολίων έναντι πολλών λοιμογόνων παραγόντων. Έτσι, με τη συστηματική τους χρήση έχουν αποτελέσει ένα από τα κυριότερα όπλα βελτίωσης της δημόσιας υγείας και έχουν σώσει τεράστιο αριθμό ανθρωπίνων ζωών από θανατηφόρα λοιμώδη νοσήματα και μορφές καρκίνου. Σήμερα υπάρχουν εμβολιαστικά προγράμματα για βρέφη, παιδιά, εφήβους και ενήλικες. Επίσης, εμβόλια που προορίζονται σε άτομα που ταξιδεύουν σε επίνοσες περιοχές του κόσμου, όπως και ειδικές οδηγίες για εμβολιασμό ατόμων με ελαττωμένη ανοσιακή απόκριση. Η μεγάλη πρόκληση του άμεσου μέλλοντος είναι να χρησιμοποιούνται εμβόλια ακριβείας που θα στοχεύουν σε συγκεκριμένους ευπαθείς πληθυσμούς με ειδικά χαρακτηριστικά, όπως εμβόλια βρεφών, εμβόλια υπερηλίκων, εμβόλια εγκύων, εμβόλια πληθυσμών σε διαφορετικά μέρη του πλανήτη για τους ίδιους παθογόνους οργανισμούς.

Διδάσκων

Εμμανουήλ Ροηλίδης, Ομότιμος Καθηγητής Παιδιατρικής – Λοιμωξιολογίας ΑΠΘ

Ο Εμμανουήλ Ροηλίδης είναι Ομότιμος Καθηγητής Παιδιατρικής-Λοιμωξιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου στο Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης όπου υπηρέτησε ως μέλος ΔΕΠ της Γ’ Παιδιατρικής Κλινικής για 31 έτη καθώς και ως Διευθυντής της Κλινικής και του Τομέα Υγείας του Παιδιού. Είναι Μέλος της Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Ιατρικής Μυκητολογίας καθώς και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κλινικής Μικροβιολογίας και Λοιμωδών Νοσημάτων (ESCMID) και υπήρξε μέλος επιτροπών της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Παιδιατρικών Λοιμώξεων (ESPID), μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Δικτύου Παιδιατρικής Μυκητολογίας (EPMyN) και της Ομάδας Μυκητίασης PENTA. Επίσης έχει διατελέσει Πρόεδρος και είναι μέλος των Διοικητικών Συμβουλίων της Ελληνικής Εταιρείας Παιδιατρικών Λοιμώξεων και του Μεσογειακού Ινστιτούτου Μελέτης και Εκπαίδευσης στην Πρόληψη και Αντιμετώπιση των Λοιμώξεων. Είναι επίσης μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών της Ελλάδας. Η έρευνά του επικεντρώνεται σε σοβαρές λοιμώξεις σε νεογνά και παιδιά. Είναι συγγραφέας >730 άρθρων με αξιολόγηση από ομοτίμους και κεφαλαίων βιβλίων με >20.000 αναφορές. Υπήρξε συντονιστής ή συνεργάτης σε πολλές πολυκεντρικές ή πολυεθνικές μελέτες. Είναι επικεφαλής του εθνικού κόμβου του conect4children, ενός ευρωπαϊκού δικτύου παιδιατρικών κέντρων αριστείας για κλινικές μελέτες.